Yaşlı hasta bakımı doğası gereği oldukça zordur. Hele bir de hasta bakımı üstlenmek istediğiniz ileri yaştaki anne ya da babanız bakıma direniyorsa işler sizin için çok daha zorlaşabilir. Yakınınızın bakıma ve desteğe karşı direniyorsa onu anlamaya çalışın. Direnişinin nedenini anlayarak onu yardım alma konusunda ikna edebilirsiniz. Yaşlı bakımı sırasında karşılaşılabilecek en büyük sorunlardan biri yakınınızın bakıma direnmesidir. Yardım istemeyen yakınınıza nasıl yardım edebilirsiniz? Önce yakınınızın bakıma direnme nedenini anlamaya çalışın ve ardından onu ikna edebilecek stratejilere başvurun.

Hangi nedenler bakıma karşı gelmeye neden olur?

Bakıma ve yardıma ihtiyacı olan yakınınız desteğinizi, ruhsal kayıplar yaşadığı için reddediyor olabilir.  Ya da yaşadığı fiziksel eksiklikten ötürü kendini yardıma muhtaç olarak nitelendirmek istemediğinden veya işlerini kendi kendine halletmeye çok alışık olduğundan özel hayatına müdahaleyi kabullenemiyor olabilir. Yakınınız kendisini; ailesine veya sevdiklerine, arkadaşlarına yük oluyormuş gibi hissediyor olabilir. Bu hissinden ötürü kendini güçsüz ve suçlu olarak nitelendirebilir. Ya da sadece bir inat uğruna (inatçı kişiliğinden ötürü) yakınınız güçsüzlük göstergesi olduğunu düşündüğünden yardıma karşı direnebilir. Veya ona yaşlı hasta bakımı maliyeti yakınınızı endişelendiriyor olabilir ve bu sebepten ötürü de yardım almaktan kaçınıyor olabilir.

Bakıma ihtiyacı olan yakınınız için uygulanacak en iyi yaklaşım nedir?

Yakınınızın, aile bireylerinden arkadaşlarından ya profesyonel ekiplerden yardım almaya karşı bir duruş sergilediğinden ya da sergileyeceğinden şüphe ediyorsanız yakınınız ile ihtiyaçları ve bakımı ile ilgili doğru bir iletişime geçin.

• Sizin ve yakınınızın rahatlamış olduğu bir anı yakalayın: Her ikinizin de stressiz olduğu bir anı yakalamak destek konusunda yakınınız ikna etmeyi kolaylaştıracaktır. Böylece birbirinizi dikkatlice dinleyip aklınızdakileri rahatlıkla dile getirebilirsiniz.
• Yakınınıza tercihlerini sorun: Bu yakınıza yardım ederken nelere dikkat etmeniz gerektiğini ve önceliklerinizin neler olması gerektiğini size gösterecektir. Yakınınızın ne tarz bir bakıma ihtiyacı var? Ona bakmasını özellikle istediği bir aile bireyi var mı? Sevdiğiniz kişinin tüm dileklerini karşılamanız mümkün olmayabilir ama onu dinlemenin bile ne kadar önemli olduğunu unutmayın.
• Yardımı dokunabilecek aile bireylerinin isimlerini listeleyin: Aile bireylerinizin ve arkadaşlarınızın numaralarını ve isimlerini yardımı dokunabilecek kişiler olarak bir yere not alın.
• Sevdiğinize bakim için dileklerini gerçekleştirmenin zor olduğu hissini asla vermeyin: Yakınınıza bakımı yaşlı olduğu için zor olsa bile bunu asla hissettirmeyin. Bakımı ile ilgili almanız gereken kararlar konusunda ona danışın fakat işin zor yanlarını ona hissettirmeyin.
• Pes etmeyin: Yakınınız onunla bakım hakkında konuşmak istediğiniz zaman sizi reddediyorsa bundan vazgeçmeyin. Rahat başka bir zamanda yeniden konuşmayı deneyin.

 

Yakınınız bakıma olan direnişini engellemek için en etkili olacak stratejiler nelerdir?

Yaşlı birini bakıma ikna etmek oldukça zor olabilir. Daha kolay bir işbirliği için şunlara dikkat etmenizde fayda var.

• Bir deneme yapmaya ikna edin: Yakınınıza şuan acilen bir karar vermek zorunda olmadığını söyleyin. Son kararı vermek için bir acelesi olmadığını ve bir denemenin ardından memnun kalmadığı takdirde son vermesini söyleyin. Onu bu şekilde rahatlatırsanız yardıma bir şans verebilir.
• Uzmanların bilgilerini not edin: Yakınınız belki bir doktor ya da bir sağlık profesyoneli gibi uzmanlardan görüş almaktan ve onların desteğini almaktan daha memnun olabilir. Bu sebepten yakınınıza uzmanlara ulaşabileceği bir liste hazırlayıp iletin.
• İhtiyaçlarınızı açıklayın: Sevdiğiniz yakınınıza alacağı desteğin hayatını kolaylaştıracağını anlatın. Alacağı desteğin her ikiniz için de hayatı daha kolaylaştıracak bir hareket olacağını anlatın. Bazı konularda uzlaşmaya ihtiyacınız olduğunu ve bu yardım konusunda uzlaşmanızın ikiniz için de iyi olacağını ona açıklayın.
• Hedefe odaklanın: Büyük resme odaklanın. Sevdiğinizin yaşlı hasta bakımı ile ilgili küçük detaylara takılıp çözümsüzlükler ile mücadele etmek yerine büyük resme bakıp temek problemleri çözün.
• Yardımın faydalarını ona anlatın: Yakınınıza yararlanacağı destek ve yardım sayesinde daha kolay bir hayat yaşayacağını anlatın.

Unutmayın tüm bu öneriler demans tanısı almamış hastalar içindir. Demans tanısı olan hastalar için yaklaşımlar mutlaka farklı olmalıdır.

Başka ne yapılabilir?

Sevdiğiniz bakıma karşı hala direniyor ve direnci ile kendi sağlığına zarar veriyor ise örneğin tedavi sürecini geciktiriyorsa yakınınızın güvenliği ve bakımı için yeni adımlar atılması gerekebilir. Bu noktada radikal bir adım atabilmek için yaşlı psikolojisi ve bakımı ile ilgili hasta yaşlı hizmetlerinde çalışan uzmanlara danışmanızda fayda vardır. Yardıma ve bakıma karşı duran birçok yaşlı aynı zamanda aile bireyleri dışındaki profesyonel hasta yaşlı bakım hizmetlerine ve özel yaşlı bakımevi kurumlarına karşıdır.  Bu gibi durumlarda bakıcıya geçiş dönemine kadar aile bireylerinden biri hasta olan akraba ile bir süre ilgilenmelidir.