Ağzın temizlenmesi ve yiyeceklerin öğütülmesi için tükürük salgısına ihtiyacımız vardır. Tükürük aynı zamanda ağız içindeki bakteri ve mantarı kontrol altında tutarak enfeksiyonları önler. Ağız kuruluğu nedenleri arasında ilk olarak yeterli oranda tükürük üretilmediği durumlarda ağız kurur ve bize rahatsızlık verir. Neyse ki, ağız kuruluğu için birçok etkili tedavi yöntemi bulunmaktadır.
Ağız Kuruluğu Nedenleri
Aynı zamanda kserostomi olarak da adlandırılan ağız kuruluğuna çeşitli faktörler sebep olmaktadır. Ağız kuruluğu nedenleri şunlardır:
Belli başlı ilaçların yan etkileri. Depresyon, anksiyete, alerji, soğuk algınlığı (antihistaminler ve dekonjestanlar), obezite, akne, epilepsi, hipertansiyon (diyüretik), ishal, mide bulantısı, psikotik bozukluklar, üriner inkontinans, astım (belli başlı bronkodilatörler), Parkinson hastalığı için kullanılan çeşitli reçeteli ve reçetesiz satılan ilaç ve ağrı kesicilerin bir yan etkisi olarak ağız kuruluğu yaşanabilir. Ağız kuruluğu aynı zamanda kas gevşetici ajanlar ve sedatiflerin de yan etkisi olabilir.
Belli hastalıkların ve enfeksiyonların yan etkileri. Ağız kuruluğu, sjögren sendromu, HIV/AIDS, Alzheimer, diyabet, anemi, kistik fibroz, eklem iltihabı, Parkinson hastalığı, inme ve kabakulak rahatsızlıklarının yan etkisi olarak görülebilir.
Belli tedavi yöntemlerinin yan etkileri. Örneğin, başa ve boyna radyasyon almak ve kanser tedavileri, tükürük bezlerine hasar vererek tükürük salgısını azaltabilir.
Sinir hasarı. Ağız kuruluğu, ameliyat ya da kaza sonucunda kafa ve boyun bölgesinde sinir hasarından dolayı kaynaklanabilir.
Dehidrasyon. Ateş, aşırı terleme, istifra, ishal, kan kaybı gibi dehidrasyona öncülük eden durumlar ağız kuruluğuna sebep olabilir.
Tükürük bezlerinin ameliyat ile alınması.
Yaşam tarzı. Sigara içmek ya da tütün çiğnemek tükürük üretimini etkileyerek ağız kuruluğunu tetikler. Devamlı ağızdan nefes almak da aynı probleme sebep olur.
Ağız Kuruluğunun Belirtileri Nelerdir?
Ağız kuruluğunda yaygın olarak görülen belirtiler şu şekildedir:
Ağızda yapışkanımsı kuru bir his
Sık sık susama
Ağızda yaralar; ağzın kenarlarında ayrılma ya da yaralar; dudak çatlakları
Boğazda kuru bir his
Ağızda ve özellikle dilde yanma ya da karıncalanma hissi
Kuru ve kırmızı dil
Konuşmada problem veya tat alma, çiğneme ve yutmada zorluk
Ses kısıklığı, kuru geniz, boğaz ağrısı
Ağız kokusu
Ağız Kuruluğu Neden Önemli Bir Problemdir?
Yukarıda belirttiğimiz rahatsızlık veren Ağız kuruluğu nedenleri yanı sıra, kişide pamukçuk gibi ağız enfeksiyonu, gingivitis (dişeti hastalığı) ve diş çürüğü riskini arttırır. Ağız kuruluğu aynı zamanda takma dişin takılmasını zorlaştırabilir.
Ağız Kuruluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Eğer aldığınız bir ilacın ağız kuruluğuna sebep olduğunu düşünüyorsanız doktorunuzla konuşmalısınız. Kendisi ilacın dozajlarını değiştirebilir ya da ağız kuruluğuna sebep olmayacak başka bir ilaç yazabilir.
Ayrıca ağızdaki nemin tekrar sağlanması için gargara da yazılabilir. Eğer bu da işe yaramazsa, tükürük üretimini uyaran salagen adlı bir ilaç yazılabilir. Aşağıdaki yöntemler de tükürük salgısını arttırabilir:
• Şekersiz draje emmek ya da şekersiz sakız çiğnemek
• Bol su içmek
• Florür içeren diş macunu ile dişleri fırçalayarak, florürlü gargaralar kullanarak ve diş doktorunuzu düzenli olarak ziyaret ederek dişlerinizi korumak
• Mümkün olduğunca burundan nefes almak.
• Oda içindeki hava akışına nem eklemek için odada buhar cihazı kullanmak.
• Reçetesiz satılan yapay tükürük ilacı kullanmak
*Blog yazıları ve içerikleri sadece bilgilendirme amaçlıdır. Blog yazılarında tedavi yerine geçen sağlık hizmetlerine yönelik bilgilere yer verilmemiştir. Teşhis ve tedavi için mutlaka doktorunuza danışınız.