Demans Evreleri ve Demans Belirtileri
Demans nasıl ilerler? Demans belirtileri ortaya çıkarken Tehlike sinyallerini hangi evrede fark etmeye başlarsınız? Demans evreleri, beyinde fiziksel değişimleri kapsadığı için genelde fark edilebilir belirtilerden çok daha önce başlar. Birçok sağlık kuruluşu demansı genelde New York Üniversitesi’nden Dr. Barry Reisberg tarafından geliştirilen
Yedi Evrelik Reisberg Ölçeğini kullanarak tanımlar. Evreler şu şekildedir:
- EVRE: Bilişsel Bozukluk Yoktur
Kulağa acayip gelebilir ancak ölçeğin en düşük demans evreleri durumda normal zihinsel işlev söz konusudur ya da bilişsel bozukluk yoktur. Demans, hafıza kaybı, davranışsal problemler veya diğer değişimleri gösteren işaret veya belirtiler demans başlangıcıyla ilişkilendirilmez.
- EVRE: Çok Hafif Bilişsel Bozukluk
Anahtarlarımı nereye koydum? O adamın adı neydi? Alzheimer Araştırma Vakfı Fisher Merkezi’ne göre 65 yaş üzeri nüfusun en azından yarısı yaş kaynaklı unutkanlık yaşadığını bildirmektedir. Hasta bakıcı veya tıbbi görevliler bu gibi hafif bozuklukları fark edemeyebilir ve demans ölçeğin evrelerinden olmasına rağmen gerçek bir demans evreleri olarak değerlendirilemeyebilir.
- EVRE: Hafif Bilişsel Bozukluk
Hafıza ve bilişsel problemler kişinin çevresi ve tıbbi personeller tarafından fark edilmeye başlandığı gibi, daha düzenli olmaya da başladığında, o kişinin hafif bilişsel bozukluk (HBB) yaşadığı söylenebilir. Hafif bilişsel zayıflama, demansın gelecekte daha şiddetli evrelerinin yaşanacağının habercisi olması sebebiyle hastanın yaşadığı stresini hafifletmesi için bu evrenin belirtilerini fark edebilmek önemlidir.
HBB genelde günlük işlevselliğe önemli bir etkide bulunmasa da bazı yaygın belirtiler içerir. Bunlar:
- İş performansının bozulması
- Hafıza kaybı ve unutkanlık
- Sözel tekrarlar
- Konsantrasyon ve organizasyon bozukluğu
- Kompleks işler ve problem çözümünde zorluk
- Araba kullanmada zorluk
- EVRE: Orta Derece Bilişsel Bozukluk
Bu noktada kişide demans evreleri veya Alzheimer hastalığının erken evresini gösteren görünür bilişsel bozukluklara sahiptir. Yukarıda belirtilen semptomların kötüleşmesinin yanı sıra, hasta bakıcılar aşağıdaki belirtilere de dikkat etmelidir:
- Sosyal geri çekilme
- Karamsarlık, huysuzluk
- Yanıt vermeme
- Zihinsel keskinlikte azalma
- Rutin işlerde zorlanma
- Belirtileri reddetme
- EVRE: Orta Derece Şiddetli Bilişsel Bozukluk
Demans evreleri deyince beşinci evre, birçok doktorun orta dereceli demansın başlangıcı olarak gösterdiği bir evredir. Bu noktada kişi giyinme veya duş alma gibi günlük aktivitelerini artık yardımsız gerçekleştirememektedir. Bu evrede açığa çıkan diğer semptomlar şu şekildedir:
- Kişisel detaylar ve güncel olaylar da dahil olmak üzere belirgin hafıza kaybı
- Karıştırma ve unutkanlık
- Zihinsel keskinlikte ve problem çözmede daha fazla azalma
6. EVRE:
Şiddetli Bilişsel Bozukluk
Bu evre giyinme, yemek yeme, tuvaleti kullanma ve diğer kişisel bakım gibi günlük aktivitelerin gerçekleştirilmesine yardımcı olmak için bir bakıcının desteğini almakla karakterize edilir. Daha ileri düzey semptomlar arasında uyumada zorluk, idrarını tutamama, paranoya veya hayal görme gibi değişimler, anksiyete, belirgin hafıza kaybı ve çevresindekileri tanıyamama vardır.
- EVRE: Çok Şiddetli Bilişsel Bozukluk
Şiddetli
Alzheimer belirtileri olan hastalarda veya uzun dönem demansta, insanlar aslında kendilerine bakamazlar ve iletişim ve motor bozuklukları yaşarlar. Yardım almadan konuşma, yürüme veya gülümse yeteneklerini kaybedebilirler.
