Dış Gebelik Nedir, Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir? (Ektopik gebelik)

Hamilelik döllenmiş yumurta ile başlar. Normalde, döllenmiş yumurta, kendini rahim duvarlarına ekler. Dış gebelik sırasında ise, döllenmiş yumurta rahmin dışında bir yerlerde gelişir. Dış gebelik, genel olarak yumurtaları yumurtalıktan rahme taşıyan tüplerden birinde gerçekleşir (fallop tüpleri). Bu tarz dış hamilelikler tübal hamilelik olarak da bilinmektedir. Bazı durumlarda, abdominal kaviste, yumurtalıkta veya rahim boynunda (serviks) da dış gebelik yaşanması mümkündür. Dış gebelik normal şekilde devam edemez. Döllenmiş yumurta kurtulamaz ve büyüyen doku çeşitli maternal yapıları yok edebilir. Eğer tedavi edilmez ise, hayati tehlike yaratacak kanamalara sebep olabilir. Dış hamileliğin erken tedavisi, gelecekte sağlıklı hamilelikler yaşanabilmesini olanaklı kılar.

Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?

Ektopik gebelik olarak da bilinen dış gebeliğin başlangıçta herhangi bir belirtisi veya işareti olmayabilir. Diğer durumlarda, Ektopik gebeliğin belirtileri hamilelik ile aynı olabilir (regl olmama, göğüslerde hassaslık, bulantı vs.). Eğer hamilelik testi yaptıysanız, sonuç pozitif olacaktır. Fakat dış gebelik, normal biçimde devam edemeyecektir. Abdominal veya pelvis ağrıları ve hafif vajinal kanama, ektopik gebelik sürecinin ilk belirtilerindendir. Eğer kan fallop tüplerinden geliyorsa, omuz ağrısı veya bağırsak hareketlerinde güçlük hissetmek mümkündür. (Kanın nerede biriktiğine veya hangi sinirlerin gerildiğine bağlı olarak) Dış gebelik pelviste yaşanmadığı sürece ağır vajinal kanama nadirdir. Eğer fallop tüpleri yırtılırsa, karın içerisinde, sersemlik, bayılma ve şokun takip ettiği ağır kanama yaşanabilir.

Dış gebelik nasıl anlaşılır? Belirtileri varsa ne zaman doktora gitmeli?

Eğer aşağıdakileri içeren dış gebelik – ektopik gebelik – belirtilerinden birini yaşıyorsanız, acil medikal yardım almanız gereklidir:

• Vajinal kanama ile birlikte pelvis veya abdominal ağrısı
• Aşırı sersemlik veya bayılma

Dış Gebeliğe Neler Sebep Olur?

Tübal hamilelik (en yaygın türü), fallop tüplerinin hasarlı, biçimsiz veya iltihaplı olması durumunda, döllenmiş yumurtanın rahme geçmemesi halinde oluşur. Hormonal dengesizlikler veya anormal fetüs gelişimi de rol oynamkatadır. Bazı durumlarda, dış gebeliğin sebebi anlaşılamamaktadır.

Dış gebelik riskine hangi durumlar yol açar?

Her 1.000 hamilelikten 20’si ektopik gebelik olarak istatistiklere geçmiştir. Dış gebelikle ilgili pek çok faktör bulunmaktadır. Örneğin:

• Daha önceden yaşanmış dış gebelik. Eğer daha önce ektopik gebelik yaşadıysanız, yeniden yaşama ihtimaliniz daha yüksektir.
• İltihap veya enfeksiyon. Fallop tüplerinin iltihabi (salpingitis) veya rahimde, fallop tüplerinde veya rahimde enfeksiyon (pelvis enfeksiyon hastalığı), Dış gebelik riskini artırır. Sıklıkla, enfeksiyonlar bel soğukluğu ve klamidya kaynaklıdır.
• Doğurganlık problemleri. Bazı araştırmalar, doğurganlık problemleri ve dış gebelik arasındaki ilişkinin varlığından bahsetmektedir.
• Yapısal bozukluklar. Dış gebelik, eğer fallop tüplerinizde yapısal bir bozukluk veya ameliyattan kaynaklı hasar varsa daha yaygındır. Fallop tüplerini düzeltmek için yapılan bir operasyon bile dış gebelik riskini artırır.
• Doğum kontrol tercihi. Rahim içi aracın doğru kullanımı ile gebelik riski nadirdir. Fakat yaşanırsa muhtemelen dış gebelik olacaktır. Tübal ligasyon operasyonundan sonra yaşanabilecek gebelik için de aynı şeyi söylemek mümkün. Tübal ligasyondan sonra hamilelik nadir olsa da, gerçekleşirse Dış olma ihtimali yüksektir.

Dış Gebeliğin Riskleri Nelerdir?

Dış gebeliğin riskli ve sonuçları ağır olabilir. Tedavi edilmez ise yırtılan fallop tüpleri hayati tehlike yaratacak kanamalara neden olur.

Dış Gebelik Nasıl Anlaşılır, Doktor Randevunuza Nasıl Hazırlanırsınız?

Eğer aşağıdakileri içeren dış gebelik belirtilerinden birini yaşıyorsanız, acil medikal yardım almanız gereklidir:

• Vajinal kanama ile birlikte pelvis veya abdominal ağrısı
• Aşırı sersemlik veya bayılma

Eğer ektopik hamileliğin muhtemel belirtilerinden birini yaşıyorsanız (karın ağrısı veya hafif vajinal kanama gibi) doktorunuzla görüşün. Doktorunuz acil olarak medikal yardım almanızı önerebilir. Hazırlanmanızda yardımcı olacak ve doktorunuzdan neler bekleyeceğinizi öğrenmenizi sağlayacak bilgileri aşağıda bulabilirsiniz. Ne yapabilirsiniz Mümkünse sevdiğiniz birinin sizinle gelmesini isteyin. Bazı durumlarda, özellikle acil durumlarda gerekli olan tüm bilgilerin hatırlanması zor olabilir. Eğer yapabiliyorsanız, sorularınızı yazmanız iyi olacaktır. Doktorunuza sormak isteyebileceğiniz basit sorular aşağıdaki gibi olabilir:

• Ne tarz testlere ihtiyacım var?
• Hamilelik rahmimde değilse nerede?
• Tedavi seçenekleri nelerdir?
• İleride sağlıklı bir hamilelik yaşama şansım nedir?
• Tekrar hamile kalmayı denemeden önce ne kadar süre beklemeliyim?
• Tekrar hamile kalırsam dikkat etmem gereken şeyler var mı?

Hazırladığınız sorulara ek olarak, anlamadığınız bir şey olursa soru sormaktan çekinmeyin. Doktordan ne beklemeli Doktor sizi aşağıdaki gibi sorular soracaktır :

• En son ne zaman regl oldurunuz?
• Son reglinizde alışılmadık bir durumla karşılaştınız mı?
• Hamile olabilir misiniz?
• Hamilelik testi yaptınız mı ? Yaptıysanız pozitif mi?
• Acı hissediyor musunuz?
• Kanama yaşıyor musunuz ? Yaşıyorsanız, hafif mi ağır mı?
• Sersemlik ve denge kaybı yaşıyor musunuz?
• Geçmişte hamile oldunuz mu ? Olduysanız sonuçları neydi?
• Daha önce, fallop tüpleri operasyonu dahil, üreme ile ilgili bir cerrahi operasyon geçirdiniz mi?
• Herhangi bir cinsel yolla bulaşan hastalık yaşadınız mı?
• Vitro fertilizasyon uygulaması yaptırdınız mı?
• Eğer kullandıysanız, ne tarz doğum kontrol yöntemleri denediniz?
• İleride hamile kalmayı düşünüyor musunuz?
• Herhangi bir sağlık problemi ile ilgili tedavi görüyor musunuz?
• İlaç kullanıyor musunuz?

Dış Gebelik Testleri ve Teşhisleri

Eğer doktorunuz dış gebelikten şüpheleniyorsa, ağrı, hassaslık, fallop tüpleri veya rahimde herhangi bir kütle olup olmadığını anlamak için pelvis testleri yapabilir. Buna rağmen, fiziksel test genellikle dış hamileliği teşhis etmek için yeterli değildir. Teşhis, ultrason gibi görüntüleme çalışmaları ve kan testi ile doğrulanır. Standart ultrason ile yüksek frekanslı ses dalgaları, direk olarak karın bölgenizdeki dokulara gönderilir. Ancak, hamileliğin ilk zamanlarında rahminiz ve fallop tüpleriniz, karnınızdan ziyade vajinanıza daha yakın bir konumdadır. Ultrason, genellikle vajinanıza yerleştirilen çubuk benzeri bir cihaz ile gerçekleştirilir. Bazı durumlar, hamileliği ultrason ile anlamak için çok erkendir. Eğer teşhis şüpheli ise, doktorunuz kan testleri ile birlikte çeşitli yöntemleri, dış hamileliği doğrulamak için kullanılabilir veya genellikle gebelikten 4 – 5 hafta sonra ultrason sonuçlarında belirene kadar beklenebilir. Acil durumlarda, örneğin kanamanızın ağır olması durumunda dış hamilelik teşhis edilebilir ve cerrahi müdahale yapılarak tedavi edilebilir.

Dış Gebelik Tedavisi ve Dış Gebelik İlaçları

Döllenmiş yumurta, normal olarak rahmin dışında gelişemez. Hayati tehlike yaratacak komplikasyonları önlemek için, dış dokunun kaldırılması gereklidir. Eğer dış hamilelik erken teşhis edilirse, ilaç enjekte edilerek, hücre büyümesi engellenir ve büyümüş hücrelerin yok edilmesi sağlanır. Enjeksiyondan sonra, doktorunuz kanınızı insan karyonik gonadotropin (HCG) seviyesi için test edecektir. Eğer HCG seviyesi yüksek ise, bir başka ilaç enjeksiyonuna ihtiyacınız var demektir. Diğer durumlarda, dış gebelik, laparoskopik cerrahi ile tedavi edilebilir. Bu prosedürde, göbeğinize yakın karın bölgenizde ufak bir kesik açılır. Daha sonra, doktorunuz kameraya ve ışığa sahip, ince bir tüp (laparoskop) ile bölge incelenir. Fallop tüplerinin onarılması ve dış dokunun kaldırılması için başka aletler gerekebilir veya bunu yapabilmek için başka ufak kesikler de açılabilir. Eğer fallop tüpleri yoğun şekilde hasar almış ise çıkartılması gerekebilir. Eğer ektopik Gebelik, fallop tüplerinin yırtılması sebebiyle ağır kanamaya sebep oluyorsa, abdominal kesi (laparatomi) ile acilen ameliyata alınmanız gerekebilir. Bazı durumlarda, fallop tüpleri tamir edilemez. Genelde, yırtılmış fallop tüpünün alınması gereklidir. Bazı durumlarda ise, ameliyattan sonra ilaç enjektesi gerekebilir.

Dış Gebeliği Önlemek

Dış gebelik önlenemez fakat risk faktörleri azaltılabilir. Örneğin, cinsel yoldan bulaşan hastalıklardan korunmak ve pelvis iltihaplanmasını engellemek amacıyla prezervatif kullanmanız gereklidir. Eğer dış gebelik yaşadıysanız, tekrar gebe kalmayı denemeden önce doktorunuzla konuşun. Hamile kaldığınızda doktorunuz durumu takip edecektir. Erken yapılan kan testleri ve ultrason görüntülemeleri, bir diğer dış hamileliğin belirlenmesinde veya gerçekleşen hamileliğin düzgün olduğunun anlaşılmasında yardımcı olacaktır.

Başa çıkmak ve destek

Birkaç günlük bir hamilelik bile olsa, hamileliği kaybetmeniz yıkıcı bir etki yaratabilir. Kaybınızı kabullenin ve kendinize toparlanmak için zaman tanıyın. Hissettikleriniz hakkında konuşun ve duygularınızı tam olarak yaşamanıza izin verin. Destek için sevdiklerinize, eşinize ve arkadaşlarınıza yönelin. Yardım için bir psikoloğa, destek grubuna veya danışmana da başvurabilirsiniz. Dış gebelik yaşayan pek çok kadın, tekrar sağlıklı hamilelik yaşayabilmektedir. Eğer bir fallop tüpü hasarlı veya alınmış ise, yumurta diğer fallop tüpünü kullanarak rahme yerleşebilmektedir. Eğer iki fallop tüpü de hasarlı veya alınmış ise, vitro fertilizasyon yöntemi bir seçenek olabilir. Vitro fertilizasyon yönteminde, olgun yumurta hücreleri laboratuvarda döllenerek rahme yerleştirilmektedir. Tekrar hamile kalmadan önce, doktorunuzun görüşlerini alın. Erken yapılan kan testleri ve ultrason görüntülemeleri, bir diğer dış hamileliğin belirlenmesinde veya gerçekleşen hamileliğin düzgün olduğunun anlaşılmasında yardımcı olacaktır.