Evde Yaşlı Bakımı ve İlk Yardım Önerileri

Konu yaşlılar olduğunda evde yaşlı bakımı sağlayan kişinin ilk yardım eğitimi bilmesi ve uygulayabilmesi birincil ve göz ardı edilemez bir husustur. Hiç kimse yaralanmalar, düşmeler ve sakatlanmalar hakkında düşünmek istemese de acil durumlarda ortaya çıkan bu durumlarla başa çıkmak evde bakımı sağlayan kişinin görevidir. Normal bir bakıcı ilk yardım sertifikası yok ise hastaya müdahale edemez, dolayısıyla olası bir acil durumla karşılaştığında müdahalede bulunması için ilk yardım sertifikası alması gerekir.  

Evde Yaşlı Bakımı

Evde yaşlı bakımı; her bakıcının bir acil durum hazırlık planı bulunsa dahi daha az önemsenen birkaç yaygın sağlık sorununa olan yaklaşım da eşit seviyede bu acil durum planı kadar önem taşımaktadır. Böyle bir eğitime sahip olan bakıcılar acil durumlarda yaşlılara doğru ilk yardım teknikleri uygulayabilir ve hatta hayat kurtarabilir. İlk yardım; ilk aşamada olası kazaları ve yaralanmaları önlemektir, dolayısıyla karşılaşılan durumlarla nasıl başa çıkabileceğinizi ve üstesinden geleceğinizi bilmek, yaşlı sevdiklerini önemseyen bireyler için hayati öneme sahiptir. Aşağıda yer alan fikirler ve bilgiler gerçek bir ilk yardım eğitiminin ve sertifikasının yerini almaz. Eğer evde yaşlı bakımı veriyor ve yaşlıları önemsiyorsanız uygun ilk yardım eğimi almanız çok önemlidir.  

Kayma ve Düşmeye Bağlı Kazalar

Kayma ve düşmeler yaşı ilerlemiş kişiler arasında oldukça yaygın karşılaşılır. Bu tip kazalar sonrasında genç bir birey hızlı bir şekilde kendini kurtarıp durumu toparlayabilirken, yaşlılarda ise kemiklerde kırık ve incinmeler olmak üzere ciddi yaralanmalara maruz kalma olasılığı daha yüksektir. Bu tip kazalar kısıtlı hareket kabiliyeti, görme problemleri ve kan basıncındaki değişikliklerden dolayı yaşlılarda daha sık görülür.

Bu kazaları önlemek için:

• Ayağa dolanabilecek kabloları, paspasları ve zeminde gereksiz duran eşyaları kaldırın.
• Yaşlı bireyin ihtiyaçlarını karşılaması adına kendi rutinlerini kolaylaştırmak için uyarı işaretleri yerleştirin.
• Dışarıdaki yollardan, kar ve buzdan uzak tutun.
• Duş için mümkün olduğunca bir oturak kullanın.

Bir düşme yaşandığında:

• Yaralı bireyi taşımadan önce durumu değerlendirin. Sakatlığa veya yaralanmaya neden olabilecek morarma, kanama veya travma belirtilerini gözlemleyin, boyunda veya kafada yaralanma olasılığı varsa acil durum ekipleri gelene kadar hareket ettirmeyin.
• Gerekirse bir yakınınızdan veya evdeki bir kişiden 112’yi aramasını isteyin. Durumu bildirip acil yardım talep edin.
• Yaralı hastaya ağrısı hakkında sorular sorun. Taşıma esmasında aşırı şekilde ağrı çekiyorsa hemen durun çünkü kırık bir kemik hareket ettirildiğinde çok kolay bir şekilde kötüleşebilir. Bazen, bir düşüş sonrası yaşanabilecek şok yaşlı kişinin ağrıyı olaydan belli bir süre sonra hissetmesine neden olabilir.
• Kanamayı gözlemleyin. Herhangi bir kanama varsa evrensel yöntemleri kullanın; steril gazlı bezle ve eldivenle yaranın üzerine basınç uygulayarak kan akışını yavaşlatmayı veya durdurmayı deneyin.
• Yaşamsal fonksiyonları takip edin, yaralı kişiyi hareket ettirmeden önce ve sonra tüm tansiyon, solunum, nabız, sıcaklık ve oksijen seviyeleri dahil olmak üzere kayıt altına alın. Eğer yaralı kişi düşme sonrası hastaneye götürülmediyse tüm bu değerleri saat başı kontrol edin.
• Davranışsal ve fiziksel değişimleri gözlemleyin. Konuşurken saçmalama, mücadeleci davranışlar ve göz bebeğindeki genişlemeler yaralanma belirtileri olabilir.

 

Boğulma

Azalan güç kaybı ve başarısız reflekslerden dolayı yaşlılar boğulmaya eğilimlidir. Bu durum, bazı durumlarda çok ciddi sorunlara neden olabilmektedir.

Boğulmayı önlemek için:

• Yiyecekleri çok küçük parçalara ayırın veya yemek esnasında yardımcı olun.
• Yemek saatlerinde gözetim altında tutun.
• Boğulma tehlikesine neden olabilecek sert şekerlemelerden ve çok küçük yiyeceklerden kaçının. Bunlardan kaçınma imkanı yoksa yeme aşamasında dikkatlice takip edin.

Yaşlı bir birey boğulma yaşıyorsa, bunun farkına varmanız zor olabilir. Dolayısıyla bu işaretleri izlemenizde fayda var:

• Öksürme ve öğürme
• Aniden konuşmanın kesilmesi
• Dudaklarda ve yüz renginde değişim
• Bilinç kaybı

Eğer başınıza bir boğulma durumu gelirse, hızlı tepki göstermek hayati önem taşır. Yaşlı bir kişiye boğulma esnasında nasıl davranılacağını öğreten ilk yardım eğitiminin bakıcı tarafından alınması çok önemlidir.  

Zehirlenme

Zehirlenme, çeşitli şekillerde oluşabilecek önlenebilir bir durumdur. Yaşlılarda en sık karşılaşılan zehirlenmeler genellikle ilaç doz aşımı veya yanlış ilaç kullanımından kaynaklıdır. Bu durumu önlemek adına ilaçları açıkça işaretlenmiş bir kutuda tutun ve ilaç alımlarında kontrol edin. Ne yazık ki tüm zehirlenmelere ilk yardım teknikleri uygulanamaz; bu sebeple mümkün olduğunca çabuk tıbbi yardım almak önemlidir.

Zehirlenme olması durumunda;

• Hemen 112’yi arayın
• İlaç dozları ve belirli ilaçlar dahil zehirlenme hakkında olabildiğince bilgi verin

Evde yaşlı bakımı çok fazla sorumluluk taşıyan bir iştir. Evde bakım veren kişinin olası kazaları önleme ve ilk yardım konusunda doğru eğitim aldığından emin olunmalı, acil durumlar oluştuğunda yaşlı ebeveynin sağlık ve esenliğini sağlayabilecek nitelikleri barındırmalıdır.