Hamileliklerin arasında belirli bir süre beklemek, hamilelik planlama sürecinin en önemli parçalarındandır. Hamilelikler arasında zaman bırakmak ve tekrar hamile kalmadan önce düşünmeniz gereken faktörleri öğrenin.
Bir çocuk sahibi daha mı olmak istiyorsunuz? Gebelik arasında zaman bırakmak, çocuğunuz yaşına ne kadar yakın olduğuna bağlı olarak etki edebilir. Aynı zamanda, sizin ve bebeğinizin sağlığı üzerinde de önemli etkilere sahiptir. Hamilelikleri zamanlamak ve aile planlaması hakkında bilmeniz gerekenleri öğrenin.
Hamilelik planlama (aile planlaması) neden önemlidir ?
İlk kez hamile kalmayı düşünüyorsanız veya bir çocuk sahibiyseniz, aile planlaması konusunda düşünmeniz önemli bir gerekliliktir. Örneğin, önümüzdeki birkaç yıl içerisinde çocuk sahibi olmayı planlamıyorsanız, partneriniz ile birlikte, doğum kontrol hapları, doğum kontrol iğneleri veya rahim içi implantları (rahim içi araç – RİA ) gibi yöntemler üzerine konuşabilirsiniz. Aile planlaması, doğumdan bir yıl öncesinden itibaren planlanmaya başlanması tavsiye edilen, gebelik öncesi planlamalarını yapmanıza da katkı sağlayacaktır.
İlk çocuğunuz doğduktan sonra, aile planlaması farklı bir anlama kavuşacaktır. Bir çocuğa daha sahip olmak, ailenizin yaşamını değiştirecektir. Partneriniz ve siz yeni bir çocuk daha yetiştirmeye hazır hissediyor musunuz? Diğer çocuğunuzun yeni doğacak bebeğe tepkisi ve onunla ilişkisi nasıl olacak? Bu nedenle, hamileliklerinizi düzgün zamanlamanız önemli bir gerekliliktir. Partneriniz ve siz, çocuğunuzun yaşına yakın bir bebek dünyaya getirmek istiyor olabilirsiniz. Fakat bazı araştırmalara göre, hamilelikler arasında çok kısa veya çok uzun süre bırakmak, hem anne hem de bebeğin sağlığı açısından olumsuz etkilere sahip olabilmekte.
Hamilelikleri birbirine çok yakın tutmanın riskleri neler olabilir?
Bazı araştırmalara göre, doğumdan sonraki 12 ayda tekrar doğum yapmak, aşağıdaki gibi bazı riskleri artırabilmektedir:
- Doğumdan önce, plasentanın kısmen veya tamamen, rahim iç duvarlarından soyulması (plasental abrubsion)
- Daha önceden sezaryen ile doğum yapmış kadınlarda, rahim ağzı duvarlarının alt kısımlarının, kısmen veya tamamen cervix ile kaplanması (plasenta previa).
2011 yılında yapılan bir araştırmaya göre, hamilelik planlama yapılmaması, hamilelikler arasında 12 aydan daha kısa bir süre bırakılması durumunda, ikinci çocuğun daha fazla otizm riski taşıdığı görülmüştür.
Buna ek olarak, hamilelik planlama yapmadan 18 ay içerisinde ikinci bir hamilelik yaşanması aşağıdaki riskleri artırmaktadır:
- Düşük kilolu doğum
- Gebelik yaşına göre az gelişme
- Erken doğum
- Daha önceden sezaryen doğum yapmış ve vajinal doğum yapmak isteyen kadınlarda uterus rüptürü (SSVD)
Bazı uzmanlara göre, hamilelik planlama yapılmayan kısa aralıklı gebelikler, anneye fiziksel stresten sonra toparlanması için yeterli süre tanımamaktadır. Örneğin, hamilelik ve emzirme sürecinde, demir ve folik asit gibi gerekli mineralleri azalmaktadır. Eğer bu mineralleri tekrar kazanmadan hamile kalırsanız, hem sizin hem de çocuğun sağlığında önemli olumsuzluklar oluşabilir.
Bunun dışında, sigara, madde kullanımı, yetersiz sağlık hizmetleri, planlanmamış gebelikler ve sosyoekonomik yetersizlikler gibi problemlerin, kısa süre ara bırakılan gebeliklerde yaşanması çok daha yaygındır. Bu risk faktörleri, anneleri ve bebekleri direk olarak etkilemektedir.
Hamilelikler arasında uzun süre bırakmanın zararları nelerdir?
Araştırmalara göre, hamilelikler arasında beş yıldan daha uzun süre aralık bırakmak, hem anne hem de bebek için bazı problemler yaratabilmektedir:
- Yüksek tansiyon ve hamileliğin yirminci haftasında idrarda protein sızıntısı
- Yavaş ve zor geçen doğum sancısı veya doğum
- Erken doğum
- Düşük kilolu doğum
- Gebelik yaşına göre düşük gelişim
Hamilelik planlama yapılmamış, uzun aralıklı doğum yapmanın neden sağlık problemleri oluşturduğunun sebebi anlaşılamamaktadır. Bazı uzmanlara göre, hamilelik, fetüs gelişimi ve gelişimi desteklemek amacıyla rahim kapasitesini artırmaktadır. Ancak zaman içerisinde bu fizyolojik değişiklikler kaybolmaktadır. Bunun dışında, bazı araştırmacılara göre, bu konuda annenin yaşı ve hastalıkları gibi ölçülemeyecek faktörler rol oynamaktadır.
Hamilelik planlama – Hamilelikler arasında en iyi aralık ne kadar süre olmalıdır?
Hamilelik komplikasyonlarını ve diğer sağlık problemleri risklerini azaltmak için, hamilelikler arasında en az 18 – 24 ay boşluk bırakılması fakat bu aralığın 5 yılı geçmemesi gerektiği söylenmektedir. Fakat araştırmalar göstermektedir ki bu süreler gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında, anne ve fetüs sağlığı konusunda farklılıklar bulunduğu için değişkenlik göstermektedir.
Buna rağmen, ne zaman bir bebek sahibi olacağınız kişisel bir tercihtir. Sıradaki hamileliğinizi planlarken, partnerinizle birlikte sağlık risklerini ve avantajlarını hesaba katmanız gereklidir. Hesaba katacağınız faktörler içerisinde, sağlığınız, yaşınız, doğurganlığınız, ilişkinizin durumu, kaç çocuğunuz olduğu, kaç çocuk istediğiniz, sağlık güvenceniz, çocuğunuzun sosyal güvencesi, sosyoekonomik durumunuz gibi maddeler de bulunmalıdır.
Ne zaman çocuk sahibi olacağınıza karar verene kadar, eğer çocuk emziriyor olsanız bile, uygun doğum kontrol yöntemleri ile korunduğunuza emin olun. Çocuk sahibi olmaya karar verdiğinizde, sağlık kuruluşunuza rehberlik için başvurabilirsiniz.
Hamilelikler arasında boşluk bırakmak ile ilgili başka ne bilmeliyim?
Bir bebek sahibi daha olmak için söylenebilecek mükemmel zaman yoktur. Ne kadar mükemmel şekilde planlamış olursanız olun, yaşanacak olayları kontrol etmeniz mümkün olamayabilir. Ailenizi genişletirken, hamilelikleriniz arasına çok kısa veya çok uzun süreler koymamaya dikkat etmek sizin yararınıza olacaktır.