Kanser Tedavisi ve Doğurganlığın Korunması: Kanser tedavisi öncesinde seçeneklerinizi öğrenin

Kanser tedavisinin doğurganlık üzerinde önemli bir etkisi olabilir. Hem erkekler hem de kadınlar için doğurganlığın seçenekleri hakkında gerçekleri öğrenmelisiniz. Sizin için en doğru olan seçeneğin ne olduğunu bulmaya çalışın.

Eğer kanser tedavisi görüyorsanız, doğurganlık hakkında sorularınız olabilir. Kanser tedavisinde kanser olan hamile bir kadın veya baba tarafı olabilirsiniz, kanser tedavisi başlamadan önce yumurtlama döneminde sizi kısıtlayacak etkileri öğrenebilirsiniz.

Kanser tedavileri doğurganlığı nasıl etkiler?

Bazı kanser tedavileri, kemoterapi, radyasyon ya da üreme organlarına yapılan cerrahi müdahaleler de olmak üzere doğurganlığa zarar verebilir, erkeklerde de kısırlığa yol açabilir. Etkileri geçici ya da kalıcı olabilir, hemen veya tedaviden sonra bir noktada da oluşabilir. Kanser tedavisinde doğurganlığın zarar görme ihtimali birçok faktöre bağlıdır:

Kanser ve kanser tedavisinin tipi

Erkeğin doğurganlığını etkileyen süreçler, cerrahi müdahaleyle testislerin çıkarılması, kemoterapi veya radyasyon tarafından zarar verebilecekler sperm miktarlarına, yapısına, hareketliliğine veya DNA yapısına bağlıdır. Bazı kanser tedavileri de boşalma ya da hormonal sorunlara neden olabilir. Kadın doğurganlığında kanser tedavisi sırasında rahim veya yumurtalıkların cerrahi olarak çıkarılmasıyla gebelik riske girebilir. Kanser tedavisinde, yumurta, hormon düzeyleri veya yumurtalıklar, fallop tüpleri, rahim veya rahim işleyişi gelişimi etkilenebilir. Kanser tedavisi sonrasında doğurgan kadınlar erken menopoz ile karşılaşabilir. Kemoterapi ve radyasyon tedavisinin etkilerinde ilaç veya ilacın boyutu ve radyasyon alanının konumuna bağlıdır. Yine ilacın dozu, doz yoğunluğu ve nasıl alındığıyla alakalı olabilir (oral veya intravenöz yolla).

Tedavi sırasındaki yaşınız. 

Kimi kanser tedavileri sonrasında erken menopoza yakalanma riski yaşa bağlı olarak artar. Yaşlı kadınlarda kalıcı yumurtalık hasarı daha fazla olabilir.

Yumurtlama hakkında ne zaman doktorunuzla konuşmalısınız.

Eğer kanser tedavinizi planlanırken gebe kalmak istiyorsanız, doktorunuz veya onkoloğunuzla en kısa sürede seçenekleriniz hakkında konuşun. Kanser tedavisi sırasında doğurganlığınız hasar görebilir ve kadınlar için bazı yumurtlama yöntemleri sadece adet döngüsünün belirli döneminde yapılabilir. Araştırmalar ayrıca doğurganlığı korumak için potansiyel olan duygusal sıkıntılardan arınılması gerektiğini öne sürmektedir.

Kanser tedavisi öncesinde yumurtalıklarınızı nasıl koruyabilirsiniz?

Yumurtlama dönemi geldiğinde kanseri nedeniyle tedavi gören kadınlar için çeşitli seçenekler var. Örneğin:

• Embriyonun dondurulması. Bu cerrahi uygulamada yumurta dondurulup saklanır ve in vitro fertilizasyon (IVF) yoluyla döllenmiş yumurtalıklarınız korunabilir. Adet döngüsünün başında, yumurtalıklarınızı uyarır ve birden fazla yumurtaya, tek bir döngü sırasında olasılığı artırmak için sentetik hormonlar size enjekte edilebilir. Enjeksiyonlar genellikle iki hafta kadar için verilmiştir. Vajina yoluyla yumurtalığa takılan bir iğne aracılığıyla yumurtlama yapılır. Bu işlem sırasında sedatize durumu olabilir. Sonra yumurta sperm ile birleştirilir. Doğurganlıkta bu yöntem kadınlar için başarıya en yakın oldukları metotlardan biridir.
• Yumurta (oosit) dondurma. Embriyo dondurulmasına benzer şekilde, yumurtalıklarınızı uyarmak için bir ilaç enjekte edilir. Daha sonra cerrahi uygulamayla yumurtanız alınır. Döllenmemiş yumurta dondurulur. Döllenmemiş yumurtalar sürecin yüzde 50 ila 60 oranında hayatta kalır.
• Gonad koruma. Radyasyonun üreme organlarını maruz bıraktığı etkiyi azaltabilir.
• Yumurtalık transpozisyonu (oophoropexy). Radyasyonun hasarını azaltmak amacıyla, cerrahi yöntemle yumurtalıkların karın boşluğundan yukarıya ya da radyasyon bölgesinden uzağa transpozisyonunun yapılmasına denir.
• Serviks uterinin operasyonla kesilip çıkarılmasına, trakelektomi denir. Trakelektomi durumu, eğer erken evre rahim ağzı kanseri varsa bu cerrahi prosedür yatarak yapılır.

Erkeklerde kanser tedavisi öncesi üretkenlik için ne yapılabilir?

Erkekler de kanser tedavisi görmeden önce yumurtalıklar için aşağıdaki adımları atabilirsiniz. Örneğin:

• Spermlerin dondurulması. Testisten doğrudan sperm elde etmek için bir iğne kullanılır. Eğer kanser tedavisi başlamadan önce sperm dondurulması isteniyorsa, mastürbasyon veya testis aspirasyonu gibi başka bir yöntemi ile sperm örnekleri verilir. Örnekler dondurulur ve yıl boyunca saklanabilir.
• Gonad koruma. Radyasyonun üreme organlarını maruz bıraktığı etkiyi azaltabilir.