Yeni doğan bebeğiniz önceliğiniz olabilir fakat hamilelik sonrası bakım da önemlidir. Vajinal ağrıdan idrar problemlerine kadar, normal doğum sonrası sizi nelerin beklediğini öğrenin.
Hamilelik, vücudunuzda beklediğinizden çok daha fazla değişikliğe sebep olur ve bu bebek doğduktan sonra da devam eder. Normal doğum (vajinal doğum) sonrasında, kendinize iyi bakmak, hamilelik sonrası bakımın en önemli parçasıdır. İşte neler bekleyebileceğiniz.
Normal doğum sonrası vajinal ağrı
Eğer epizyotomi yapıldıysa veya normal doğum sırasında yırtıklar oluşursa, yaraların iyileşmesi birkaç haftayı alabilir. Derin yırtıkların daha uzun sürede iyileşmesi normaldir.
Aynı zamanda, daha hızlı iyileşmek için aşağıdakileri uygulayabilirsiniz :
- Yarayı yumuşatın. Etkilenen bölgeye buz uygulayın.
- İdrar yaparken acıyı azaltın. İdrarınızı yaparken, vulvanızı içi sıcak su dolu bir plastik bardak ile destekleyin. Bağırsaklarınızın zorlanması durumunda, temiz bir pedi bağırsaklarınıza bastırın.
- Yarayı temiz tutun. Anüs ve vajinanız arasındaki dokuyu (perineum) temizlemek için, tuvaletten sonra bir şişe ile su dökün.
- Dikkatli oturun. Eğer oturmak rahatsızlık yaratıyorsa, bir destek minderi veya yastık üzerine oturun.
İyileşme sürecindeyken, artan rahatsızlığı hissetmeniz normaldir. Eğer ağrı sürekli artarsa, yara sıcak, şişkin ve acı dolu bir hal alırsa veya kist oluşursa, doktorunuza başvurun.
Normal doğum sonrası vajinal akıntı
Doğumdan sonraki haftalarda vajinal akıntı (lokhia) yaşamanız muhtemeldir. Parlak kırmızı, yoğun kıvamda kan akışı, birkaç gün için normaldir. Otururken veya uzanırken, ayağa kalktığınızda bir akıntı hissetmeniz normaldir. Bu akıntı pembe veya kahverengiden sarı veya beyaza dönecek ve azalarak kaybolacaktır. Tampon yerine hijyenik ped kullanarak enfeksiyon riskini azaltabilirsiniz.
Kan pıhtıları görmeniz durumunda paniğe kapılmayın. Eğer aşağıdakiler yaşanırsa doktorunuza başvurun:
- Pediniz, uzanırken, bir saat içinde ıslanıyorsa
- Kötü kokulu bir akıntı yaşanıyorsa
- Kan pıhtıları büyükse
- 38 C’den fazla ateşiniz varsa
Normal doğum sonrası kasılmalar
Doğum sonrası ağrı adı verilen kasılmaları, doğumdan birkaç gün sonraya kadar yaşamanız mümkün. Adet sancılarına benzeyen bu kramplar, rahim içerisindeki kan damarlarını sıkıştırarak, büyük kanamaların önüne geçmekte yardımcı olmaktadırlar. Henüz anlaşılamayan bir sebepten dolayı, bu kasılmalar her başarılı doğumdan sonra şiddetlenmektedir. Eğer ihtiyacınız olursa, doktorunuz ağrı kesici önerecektir.
Ateşiniz varsa veya karnınız dokunmaya karşı hassas ise doktorunuza danışın. Bu durum, rahim enfeksiyonunun bir işareti olabilir.
Normal doğum sonrası boşaltım problemleri
Üretra ve mesane çevresindeki dokuların şişmesi ve morarması boşaltım problemlerine sebep olabilir. Hassas perinal bölgede idrarın batma hissi yaratmasının sebebi de budur. Bu süre içerisinde tuvalette otururken vulvanıza (kadın dış genital organı) su uygulamanız yardımcı olabilir.
Eğer aşağıdakileri içeren, herhangi bir idrar yolu enfeksiyonu belirtisi gösterirseniz, doktorunuza başvurun :
- Boşaltımda acı
- Mesanenizi tam olarak boşattığınıza emin olamama
- Alışılmadık sıklıkta boşaltım yapma ihtiyacı
Hamilelik ve doğum, mesanenizde bulunan bağ dokularını gerginleştirir ve üretra ile mesanede kas hasarlarına sebep olabilir. Otururken, gülerken, öksürürken veya esnerken idrar kaçırmanız normaldir. Neyse ki, bu problem üç ay içerisinde ortadan kalkmaktadır. Bu süre içerisinde bez kullanabilir veya pelvik kaslarınızı kasmak için Kegel egzersizi yapabilirsiniz.
Kegel egzersizi yapmak için, idrar akışınızı durduruyor gibi pelvik kaslarınızı sıkın. Bunu beş saniyelik periyodlar ile artarda dört – beş defa tekrar edin. Kaslarınızı bir seferde 10 saniye boyunca kasılı tutun, kasmalarınız arasında 10 saniye dinlenme zamanı bırakın. Günlük olarak 3 set 10 tekrarı hedefleyin.
Normal doğum sonrası hemoroid ve bağırsak hareketleri
Eğer bağırsak hareketleriniz sırasında ağrı ve anüsünüz yakınlarında şişlik fark ederseniz, hemoroid olabilirsiniz (anüs veya alt rektum bölgesinde gergin ve şişmiş damar problemi). Hemoroid iyileşirken rahatsızlıkları hafifletmek için, ılık bir banyo yapın. Doktorunuz, hemoroid için ilaç önerisinde de bulunabilir.
Eğer kendinizi hemoroid kaynaklı acıları veya epizyotomi yaralarınızı incitmemek için bağırsak hareketlerinden kaçınıyor olarak bulursanız, bağırsaklarınızı yumuşak ve düzenli tutun. Lif açısından zengin meyve, sebze ve tam tahıllar tüketin ve bolca su için. Mümkün olduğunca fiziksel aktiviteye devam etmek de yardımcı olacaktır. Eğer ihtiyaç duyarsanız, doktorunuzdan bir dışkı yumuşatıcı veya fiber müshil isteyebilirsiniz.
Yeni annelerin sıklıkla yaşadığı bir problem de, bağırsak hareketlerini kontrol edememeleridir, özellikle uzun bir doğum geçirilmişse, bu ihtimal artmaktadır. Sıklıkla kegel egzersizi yapmak yardımcı olabilir. Eğer bağırsak hareketlerinizi kontrol etmekte güçlük yaşıyorsanız, doktorunuza başvurun.
Normal doğum sonrası göğüslerde ağrı ve süt sızıntısı
Doğumdan sonraki günlerde göğüsleriniz daha ağır, şişkin ve hassas olacaktır. Rahatsızlığı azaltmak için, bebeğinizi emzirebilir veya sütü çıkarmak için pompa kullanabilirsiniz. Bunun yanı sıra, göğüslerinize ıslak havlu veya buz uygulayabilirsiniz. Ağrı kesiciler de yardımcı olabilir. Göğüs ucu ağrısını engellemek için bebeğinizin göğüs ucunuzu tam olarak kavradığına emin olun. Eğer emin değilseniz veya her emzirmeniz acı veriyorsa, doktorunuza yardım için başvurun.
Eğer göğüsleriniz emzirmelerinizden sonra süt akıtıyorsa, emzirme pedlerini sütyeninize yerleştirerek giysinizin ıslanmasını engelleyebilirsiniz. Islandıklarında ve her emzirmeden sonra pedleri değiştirin.
Eğer bebeğinizi emzirmiyorsanız, sıkı, destekli sütyen kullanın. Göğüslerinizi sıkıştırmak süt üretimini durdurmaya yardımcı olacaktır. Bu dönemde göğüslerinizi sıkıştırmayın veya süt sağmayın. Bu durum yalnızca göğüslerinize daha fazla süt üretmesini söyleyecektir.
Saç kaybı ve deri değişimleri
Hamilelik sırasında artan hormon seviyeleri, doğal saç kaybının olmamasına sebep olur. Bu durum genellikle kafanın üst kısmında çok fazla saç gürleşmesi ile sonuçlanır fakat doğumdan sonra dökme vakti gelir. Doğumdan sonra, vücut fazladan saçı dökmeye başlar. Altı ay içerisinde saç dökülmeniz normale dönecektir. Bu zaman içinde, eğer gerekirse, yalnızca şampuan ile şekillendirilebilen, kolay idare edilebilen bir saç tarzı yardımcı olabilir. Saç maşalarından ve kimyasalları kullanmaktan kaçının.
Kırışıklıklar, vajinal doğum sonrası genellikle kaybolmaz fakat rengi kızılımsı pembeden gümüş veya beyaza dönecektir. Hamilelik sırasında derinizde yaşanan kararmalar yavaşça eski haline gelecektir.
Duygusal değişimler
Çocuk doğurmak, çok sayıda güçlü duygu karmaşalarına sebep olabilir. Duygu değişimleri içerisinde, dengesizlik, üzüntü ve endişe yaygındır. Pek çok yeni anne, doğum sonrası depresyona girmektedir. Bu süre içerisinde kişinin kendine iyi bakması gereklidir. Destek için eşinizden, sevdiklerinizden veya arkadaşlarınızdan yardım isteyebilirsiniz. Eğer depresyon artarsa veya kendinizi sürekli mutsuz hissederseniz, doktorunuza başvurun. Tedavinin yapılması önemlidir.
Kilo kaybı
Doğumdan sonra muhtemelen fit olmayacak ve kendinizi güçsüz hissedeceksiniz. Hatta hala hamile gibi görünebilirsiniz. Endişe etmeyin. Bu kesinlikle normaldir. Çoğu kadın, doğum sırasında amniotik sıvı, plasenta ve bebeğin ağırlığı ile birlikte 4,5 kilograma yakın kilo vermektedir. Doğumdan sonraki günlerde, kalan sıvıların da atılması ile birlikte daha fazla kilo vermeniz mümkündür. Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz, hamilelikten önceki kilonuza dönmenizde yardımcı olacaktır.
Normal doğum sonrası kontroller
Hamilelikten yaklaşık 6 hafta sonra, düzgün biçimde iyileştiğinizi görebilmek için, doktorunuz vajinanızı, karnınızı, serviksinizi ve rahminizi kontrol edecektir. Doktorunuz göğsünüzü inceleyecek, kilonuzu ve tansiyonunuzu da kontrol edecektir. Bu muayene sırasında, doğum kontrolü, emzirme ve bebekle birlikte hayatınıza nasıl alışacağınıza dair bilgiler de edinebilirsiniz. Bunun yanı sıra, pelvik taban kaslarınızı güçlendirmek için Kegel egzersizleri hakkında sorular da sorabilirsiniz.
Bunlardan öte, fiziksel ve duygusal sağlığınız ile ilgili her türlü endişenizi paylaşın. Hissettiğiniz değişimlerin tamamen normal olduğuna emin olun. Hayatınızın bu yeni aşamasına girerken, sağlık kuruluşunuzun tavsiyelerine güvenin.