Ölümcül hastalık ailenizden birini etkilediği zaman bunun hakkında konuşmak ve nasıl hareket edeceğini bilmek hiç kolay değildir. Yas ile yaşamayı ve onunla mücadele etmeyi öğrenmeniz önemlidir.

Ölümcül bir hastalığa yakalanan ve hastalığının son evrelerinde olan birine konfor ve destek sunmak için neler yapacağınızı bilmek hayli zordur. Bu durumda ne yapabilirsiniz? Yakınınıza nasıl yardımcı olabilirsiniz? Kendi yaşadığınız keder ile nasıl başa çıkabilirsiniz? Ölümcül hastalık yaşayan yakınınıza nasıl destek çıkacağınızın yollarını öğrenin.

Yakınım ölümcül hastalık yaşıyor. İlişkimiz nasıl değişecek?
Yakınınız ölümcül bir hastalığa yakalandı diye onunla aranızdaki ilişki değişime uğrayacak diye bir şey yoktur. Fakat sizin değişime dair endişeleriniz var ise ilişkinizi sağlam temeller üzerine kurun. Üstelik bu gibi durumlarda yeni olasılıklara açık olmak gerekmektedir. Çünkü bu yaşadığınız üzücü durum aranızdaki bağın kuvvetlenmesini de sağlayabilir.

Yakınıma ölümcül hastalık ile başa çıkması için nasıl yardımcı olabilirim?
Yakınınızın hastalığı ile ilgili duygularını hiçbir zaman hafife almayın. Ona her zaman yanında olduğunuzu, ona destek olacağınızı hissettirin. Bazen kendinizi hiçbir şey yapmıyor gibi de hissetseniz onu yanında olmanız yakınınıza yardımcı olmak için basit ama önemli bir adımdır.

Ölümcül bir hastalığa yakalanan kişinin tipik duygusal süreçleri var mıdır?
Ölmek sadece biyolojik bir şey değildir. Özellikle ölümcül bir hastalığa yakalanan kişiler için belirli kurallar ile tepki göstermelerini sağlayan bir durum hiç değildir. Ölüm ile yüzleşen bir kişinin göstereceği tepkiler ve yaşayacağı duygusal süreçler bireysel olarak değişerek şekillenir.

Yakınınız yaklaşan ölümünü inkar ediyor ise ona nasıl yardımcı olabilirsiniz?
İnkar sıklıkla karşılaşılan bir savunma mekanizmasıdır. Yakınınız gerçeği inkar edebilir çünkü gerçek; düşündüğü zaman duygularını kontrol edemeyeceği kadar üzücü, yüzleşmek istemediği kadar keder verici olabilir. Aynı zamanda inkar, yakınınızın hayata devam etmesine yardımcı da olabilir. İnkar yakınınıza hiçbir zarar vermediği sürece, örneğin tedaviyi ve tedavi süreçlerini reddetmediği sürece kötü değil hatta kimi zaman faydalıdır.

Yakınınız ağrı ve acıdan korkuyor olabilir. Ya da zihinsel ve fiziksel olarak kendi kontrolünde olan fonksiyonlarının kaybolacağından korkuyor olabilir. Hatta belki de size ve sevdiklerine yük olacağından kokuyor olabilir.

Yakınınıza duygusal ve manevi destek olmak için onu korkuları hakkında konuşmaya davet edin. Kimi zaman ölmek üzere olan biri için duygularını ailesinden sevdiği birine anlatmak ve onunla paylaşmak rahatlatıcı olabilir.

Yakınım için başka ne yapabilirim?
Yakınınızı hayatı hakkında konuşmaya teşvik edin. Örneğin ondan eşi ile nasıl tanıştığını anlatmasını rica edin. Hikayeler karşısında verdiğiniz tepkiler, onu dinlediğinizi ve ilgilendiğinizi göstermeniz yakınınızı çok mutlu edecektir. Hayatında yaşadığı güzel anları, anıları anlatmak yakınınızın moralini yerine getirecektir. Bu arada konuşmalarınızı kayda alabilirsiniz. Böylece ondan geriye size güzel hatıralar kalacaktır.
Yakınınızın hasta olmadan önceki aynı kişi olduğunu unutmayın. Bu yüzden onun hala bazı ihtiyaçları olduğu gerçeğini aklınızdan çıkarmayın.

Ölmek üzere olan yakınımın yanında nöbet tutmam gerekli midir?
Yakınınız ölmek üzere iken onun yanında olmanız kutsal bir görevdir. Kendinizi güçsüz ve çaresiz bile hissetseniz onun yanında olmanız ona güç ve moral verecektir. Ayrıca onun yanında beklemeniz ağrıları ve sancı durumlarında onu gözlemlemenize ve gerekirse doktoruna haber vermenize yardımcı olabilir.

Yakınınızın yanında gece nöbeti tutmak yorucu olabilir. Bu dönemlerde bol bol sıvı tüketin ve dengeli beslenecek şekilde yemek yiyin ve size yardımcı olmak isteyen yakınlarınızın tekliflerini geri çevirmeyip aralarda mola verin.

Suçluluk ile mücadele nasıl edilir?
Eğer sevdiğiniz birini kaybettikten sonra kendinize bazı sorular sormaya başladıysanız, örneğin: Ona yeterince iyi davrandım mı? Yeteri kadar yanında oldum mu? İsteklerini gerçekleştirmede kusur işledim mi? Eğer kendinize bunlara benzer sorular soruyorsanız ve yoğun bir suçluluk duygusu yaşıyorsanız bir uzman ile görüşmenizde fayda vardır. Unutmayın suçluluk duygusu sıklıkla karşılaşılan ve ölüm gibi durumlarda birçok kişinin yaşadığı bir şeydir. Eğer siz de suçluluk duygusu ile karşı karşıya iseniz yapmanız gereken en önemli şey bir uzmana veya psikologa danışmaktır.