Yüksek Riskli Gebelik stresli olabilir. Hamilelikte ne tür desteklere ihtiyacınız olacağını ve bunlarla nasıl baş edeceğinizi öğrenin.
Yüksek Riskli Gebelik, gebelik öncesinde, sırasında ve sonrasında zorluklara sebep olabilir. Eğer Yüksek riskli gebelik yaşıyorsanız, siz ve bebeğiniz hamileliğiniz boyunca özel takip veya ilgiye ihtiyaç duyabilirsiniz. Yüksek riski hamileliğin sebeplerini ve kendiniz ile bebeğinize nasıl iyi bakacağınızı öğrenin.
Yüksek Riskli Gebelik için risk faktörleri nelerdir?
Kimi zaman, yüksek riskli gebelik, gebelik öncesindeki bir tıbbi problemin sonucunda meydana gelmektedir. Bazı durumlarda ise, hamilelik sırasında oluşan komplikasyonlar bebek ve anne için yüksek risklere sebep olabilmektedir.
Yüksek Riskli Gebelik için bazı belirli risk faktörleri şu şekildedir:
- Büyük yaş. 35 yaşın üstündeki annelerde risk daha fazladır.
- Yaşam tarzı. Sigara, alkol, uyuşturucu, hamileliği riske atan faktörlerdendir.
- Tıbbi geçmiş. Daha önceden geçirdiğiniz sezaryen, düşük kilolu doğum veya erken doğum (37 haftadan önce), gelecek hamileliklerde riski artırabilir. Diğer risk faktörleri ise, fetüs genetiği, aile genetik geçmişi, düşük veya doğumdan kısa süre sonra ölen çocukların geçmişi gibi detayları içermektedir.
- Tetikleyici sebepler. Diyabet, epilepsi, yüksek tansiyon gibi kronik sebepler hamilelikte riskleri artırmaktadır. Anemi, enfeksiyon gibi kan ile alakalı problemler de hamilelikte riskleri artıran klinik sebeplerdendir.
- Hamilelik komplikasyonları. Rahim, rahim ağzı, plasenta problemleri veya ilk 15 gün içerisinde sürekli devam eden sabah bulantısı gibi hamilelik sırasında gelişebilen komplikasyonlar da risk oluşturmaktadır. Düşük veya fazla amniotik sıvı, yavaş fetüs büyümesi veya Rh (rhesus) hassaslığı (annenin kan grubu Rh negatif iken, bebeğinki Rh pozitif ise ortaya çıkan problem) gibi sebepler de hamilelikte riskleri artırır.
- Çoklu hamilelik. İkiz veya daha çok çocuk taşıyan anneler daha fazla risk altındadır.
- Gecikmiş hamilelik. Eğer hamileliğiniz olması gerekenden daha uzun sürüyorsa, risk altında olabilirsiniz.
Yüksek riskli gebelik sürecinde sağlıklı bir hamilelik geçirmek için atılması gereken adımlar nelerdir?
Eğer riskli bir hamilelik geçiriyorsanız veya riskli hamileliği engellemek istiyorsanız, aşağıdaki basit faktörleri takip edin:
- Gebelik öncesi randevu alın. Eğer hamile kalmayı düşünüyorsanız, sağlık kuruluşunuza başvurun. Doktorunuz günlük gebelik vitaminleri almanız ve hamilelikten önce sağlıklı kilonuza ulaşmanıza yardımcı olacaktır. Eğer bir sağlık probleminiz varsa, hamilelik öncesinde tedavide değişikliğe gidilmesi gerekebilir. Aynı zamanda, doktorunuz herhangi bir genetik bozukluk riskine karşı da bilgilendirecektir.
- Yardımcı doğum teknolojileri (ART) kullanırken dikkatli olun. Eğer yardımcı doğum teknolojileri kullanarak hamile kalacaksanız, kaç embriyo ekleneceği konusunda doktorunuza tanışın. Birden fazla bebek taşıyan annelerde erken doğum riski daha fazladır.
- Düzenli gebelik öncesi bakımları inceleyin. Gebelik öncesi bakım randevuları, bebeğinizin ve sizin sağlığınızı gözlemlemek için yardımcı olacaktır. Duruma bağlı olarak, çeşitli ilaçlar alıp almamanız, doktorunuz tarafından önerilecektir.
- Sağlıklı beslenin. Hamilelik sırasında, daha fazla folik asit, kalsiyum, demir ve diğer gerekli maddelere ihtiyaç duyarsınız. Günlük gebelik vitaminleri boşluğu doldurmanızı sağlayabilir. Eğer gebelikte diyabet gibi bir sorununuz varsa, ihtiyacınız olabilecek ekstra takviyeler için doktorunuza danışın.
- Düzgün kilo alın. Düzgün miktarda kilo almak bebeğin sağlığını olumlu etkileyeceği gibi, doğumdan sonra kilo vermenizi kolaylaştırır. Hamilelik öncesinde sağlıklı kilosunda olan bir anne için, hamilelik sırasında 11 – 16 kilo alması önerilmektedir. Eğer hamilelik öncesinde fazla kilolarınız varsa, daha az kilo almanız gereklidir. Eğer ikiz veya üçüz bebek bekliyorsanız daha fazla kilo almanız gerekebilir. Doktorunuz ile almanız gereken kilo hakkında görüşün.
- Riskli durumlardan uzak durun. Sigarayı bırakın, alkol ve uyuşturucu kullanmayın. Herhangi bir ilaca başlamadan veya bırakmadan önce doktorunuza başvurun.
Özel testlere ihtiyacım var mı?
Eğer yüksek riskli gebelik yaşıyorsanız, çeşitli testler yaptırmayı veya görüntüleme testlerine girmeyi düşünebilirsiniz. Duruma bağlı olarak, sağlık kuruluşunuz şunları önerebilir:
- Özel ultrason. Bu tarz fetal ultrason, yüksek ses dalgaları ile rahminizi görüntüleyerek, gelişme bozukluğu gibi şüphelenen problemleri anlamanızı sağlayabilir.
- Amniyosentez. Rahminizde bulunan ve bebeği koruyan sıvıdan (amniotik sıvı) bir örnek alınmak sureti ile yapılan bu test, bebeğin 15. haftadan sonra oluşan genetik problemlerini, omurilik bozukluklarını, beyin ile ilgili problemleri belirlemekte faydalı olabilir.
- Kronik villus örneği (CVS). Bu test sırasında, plasentadan örnek hücreler alınır. Hamileliğin 10 – 12. haftalarında yapılan bu test, genetik bozuklukları tespit edebilir.
- Kordosentez. Perkütan umblikal kan örneklemesi olarak da adlandırılan bu test, bebeğin göbek kordonundan kan örneği alınarak yapılan çok özel bir testtir. Hamileliğin 18. haftasından sonra yapılan bu test, bebeğin kromozom bozukluklarını, kan hastalıklarını ve enfeksiyonlarını tespit edebilir.
- Servikal uzunluk ölçümü. Doğumun riskli olup olmadığını belirlemek amacıyla, gebelik öncesinde, serviksin uzunluğunu ölçmek için ultrason kullanılarak yapılan testtir.
- Laboratuvar testleri. Sağlık kuruluşunuz, fetal fibronektin (fetal kese ve rahim duvarı arasındaki sıvı) varlığı için, bir çubuk yardımıyla vajinanızdan örnek alabilir. Fetal fibronektin, erken doğum belirtisi olabilir.
- Biyofiziksel profil. Bebeğin sağlığını kontrol etmek için yapılır. Test, fetüs kalp atışlarını ölçmeyi ve fetal ultrason yöntemini içerir.
Bazı gebelik testleri (amniyosentez ve kronik villus örneği gibi), küçük de olsa düşük riskine sebep olabilir. Testleri yaptırmadan önce partneriniz ile birlikte konuyu düşünün, sağlık kuruluşunuz ile risk ve avantajları karşılaştırın.
Evde doğum yapabilir miyim?
Yüksek riskli gebelik yaşayanlar için evde doğum önerilmemektedir. Hamilelik sırasında yapılacak bakım sırasında, doktorunuz durumunuza göre, evde doğum yapmak isterseniz, dikkat etmeniz gereken noktaların bir listesini verebilir.
Eğer aşağıdakilere sahipseniz, sağlık kuruluşunuz evde doğum hakkında dikkatli olmanızı önerebilir:
- Diyabet, tansiyon, epilepsi veya herhangi bir sağlık sorununuz varsa
- Sigara veya alkol kullanıyorsanız
- Preeklampsi, erken doğum sancısı veya belirgin anemi gibi bir komplikasyon geliştiriyorsanız
- Birden fazla çocuk bekliyorsanız
- Bebeğiniz, önce kafası çıkacak şekilde bir pozisyona sahip değilse
Endişem ile başa çıkmak için ne yapabilirim?
Eğer yüksek riskli bir hamilelik yaşıyorsanız, hamileliğiniz hakkında endişeli ve korkulu hissedebilirsiniz. Gelecek hakkında konuşmak ve herhangi bir kötü haber duyma ihtimaline karşı gebelik bakımlarına gitmekten çekiniyor olabilirsiniz.
Maalesef, endişeniz bebeğinizin ve sizin sağlığınıza olumsuz etki edebilir. Sağlık kuruluşunuzla nasıl rahatlayıp sakin kalabileceğiniz konusunda konuşun. Bazı araştırmalar, müzik dinlemek ve sakin objeleri gözünüzde canlandırmak gibi tekniklerin, hamilelik sırasında endişeyi azaltabileceğini göstermektedir.
Yüksek Riskli Gebelik hakkında başka ne bilmeliyim?
Doktorunuz ile doğum sırasında doğuma ve sancılara etki edebilecek herhangi bir sağlık problemi ile nasıl başa çıkabileceğiniz konusunda tartışın. Doktorunuza, aşağıdakilere benzer bir belirti karşısında ne yapacağınızı danışın:
- Vajinal kanama
- Sürekli baş ağrısı
- Karnın alt bölgesinde kramp veya ağrı
- Vajinal akıntı – damlayarak veya sürekli olarak-
- Düzenli veya sık kasılmalar – karında sıkışma hissi –
- Fetal aktivitede azalma
- İdrar sırasında ağrı veya yanma
- Bulanık görme gibi görme bozuklukları
Bununla birlikte, eğer herhangi bir farklı işaret ile karşılaşırsanız, sağlık kuruluşunuzdan ne zaman müdahaleye ihtiyaç duyacağınız konusunda bilgi alın.
Yüksek Riskli Gebelik, inişli çıkışlı olabilir. Pozitif kalmak ve sağlıklı bir hamilelik geçirmek için elinizden geleni yapın.